İlmi-i Farukiyye

Kurân-ı Kerimin İsimleri

Hamdlerin en güzeli rahmet sahibi Cenab-ı Hakk’a ve salât ü selâmların en efdali de sevgili Peygamberimizin üzerine olsun ki Cenab-ı Hakk; “Alemlere rahmet olarak gönderilen” (1) Peygamberimizin şahsında rahmeti olan Kur’ân-ı Kerîm’ini bütün âlemlere gönderdi.
Cenab-ı Hakk’ın rahmeti olan Kur’ân-ı Kerîm’in isimleri Kur’ân-ı Kadîm’de şöyle geçmektedir:
“Allah sözün en güzelini, birbirleriyle uyumlu ve bıkılmadan tekrar tekrar okunan bir kitap olarak indirdi. Rablerinden korkanların, bu kitabın etkisinden tüyleri ürperir, derken hem bedenleri hem de gönülleri Allah’ın zikrine ısınıp yumuşar. İşte bu kitap Allah’ın dilediğini kendisiyle doğru yola ilettiği hidayet rehberidir.” (2)
Âyet-i kerîmede olduğu gibi Kur’ân-ı Kerîm “Ehsene’l-Hadîs” (sözlerin en güzeli) diye isimlendirilmiş ve hidâyet rehberi olarak nitelendirilmiştir.
“Âlemlere uyarıcı olsun diye kulu (Muhammed’e) Furkan’ı indirdi.” (3)
“Hakk ile bâtılı ayıran Furkan’ı indirdi.” (4)
Furkan; aslında ayırmak mânâsına gelen masdardır. Kur’ân’ın hak ile batılı, helâl ile haramı ayırması itibariyle bu ismi almıştır.
“Allah’a Peygamberine ve indirdiğimiz o Nur’a inan.” (5)
“Ve kendisine indirilen Nûr’a tâbi olanlar, işte onlar, kurtuluşa erenlerdir.” (6)
Karanlık dünyamızı ve kararmış olan kalplerimizi aydınlattığı için Kur’ân-ı Kerîm ‘Nur’ olarak isimlendirilmiştir:
“İnsanlara, kendilerine indirileni açıklaman için ve düşünüp anlasınlar diye sana da bu ‘Zikr’i indirdik.” (7)
“İşte bu zikir de bizim indirdiğimiz hayırlı ve faydalı bir öğüttür.” (
“Bu zikir âlemler için ancak bir öğüttür.” (9)
“Dediler ki: Ey kendisine ‘Zikr’ indirilen (Muhammed), sen mutlaka bir mecnunsun!” (10)
Eski Araplar şâirin cinden ilham aldığına inanırlardı. Resûlullah (s.a.v)’a mecnun şâir diye hakaret etme cüretini gösteren “cehennemin yakıtları” (11) Kur’ân-ı
Kerîm’in sevgisini gönüllerine katmayıp Kur’ân-ı Kerîm’e inanmadıkları için, kalpleri katılaşmış, kulakları sağırlaşmış ve gözleri de kör olmuştur. (12) Hatta o kadar ki şu âyet-i celîleyi görmeyecek kadar...
“Biz ona (Peygamber’e) şiir öğretmedik, zaten ona yaraşmazdı da... O’nun söyledikleri, ancak Allah’tan gelmiş bir öğüt ve apaçık bir zikirdir.” (13)
Yukarıda zikredilen âyet-i kerîmelerde “zikir” diye tabir edilenden maksat; Kur’ân-ı Kerîm’dir. Zikir kelimesi çok çeşitli mânâları kendisinde barındırdığı için kısaca bazı mânâlarını şöylece açıklamak gerekir:
“Eğer (herhangi bir şeyden) korkarsanız (namazlarınızı) yürüyerek, yâhut binmiş olarak (kılın). Güvene kavuştuğunuz zaman siz bilmezken Allah’ın size öğrettiği şekilde O’nu anın (namaz kılın)” (14)
Bu âyetteki “Allah’ı anmak” ifâdesi namaz kılma mânâsını taşır.
“Onlar ne ticâret, ne de alış-verişin kendilerini Allah’ı zikretmekten, namaz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymadığı insanlardır. Onlar, kalblerin ve gözlerin allak-bullak olduğu bir günden korkarlar.” (15)
Bu âyet-i celîlede ‘zikr’ ve namaz ayrı ayrı zikredilmiş ve ‘zikr’ Cenâb-ı Hakk’ı anma, tesbîh etme mânâsında kullanılmıştır.
Kur’ân-ı Kerîm’in bir de “Hüdâ” ismi vardır:
“İnsanlara ‘doğru yolu gösteren’ (Hüdâ).” (16)
“Mü’minler için bir hidâyet ve müjde kaynağıdır. (Hüdâ ve Büşrâ)” (17)
Âyetlerden anlaşıldığı gibi Hüdâ; hidâyet etmek, doğru yolu göstermek mânâsına gelir.
Kur’ân’ın bir ismi de “Tenzil” (İndirilmiş)’dir:
“O, Âlemlerin Rabbi olan Allah tarafından İndirilmiş’tir.” (18)
Kur’ân-ı Kerîm’in bir de “Kitâb” adıyla zikredildiği âyetler vardır:
“İndirdiğimiz açık delileri ve Kitâb’da insanlara apaçık gösterdiğimiz hidâyet yolunu gizleyenlere hem Allah, hem de bütün lânetçiler lânet eder.” (19)
“Allah’ın sana gösterdiği şekilde insanlar arasında hükmedesin diye sana Kitâb’ı hak ile indirdik.” (20)
“Kendilerine okunmakta olan Kitâb’ı sana indirmemiz onlara yetmemiş mi? Elbette îmân eden bir kavim için onda rahmet ve ibret vardır.” (21)
Bu âyetlerde görüldüğü üzere Kur’ân-ı Kerîm ‘Kitâb’ diye isimlendirilmiş, ‘Kitâb’ ismi Kur’ân-ı Kerîm’de en çok zikredilen isimlerden olup yaklaşık 50 âyette geçmektedir.
Bir de Kur’ân-ı Kerîm’in bu güzel isimlerinin yanı sıra “Mushaf” ismi vardır ki;
“Tertemiz sayfaları okuyan” (22)
“Tertemiz sahîfelerdir.” (23) âyetlerindeki sahîfeleri içine alan şîrâzeli cildin ismidir.*
_______


1) Enbiyâ/107. 2) Zümer/23. 3) Furkân/1. 4) Âl-i İmran/4. 5) Teğâbün/8. 6) A’râf/157. 7) Nahl/44. Enbiyâ/50. 9) Sad/87. 10) Hicr/6. 11) Tahrîm/6. 12) Bakara/7. 13) Yâsîn/69. 14) Bakara/239. 15) Nur/37. 16) Bakara/185. 17) Bakara/97. 18) Vâkıa/80. 19) Bakara/159. 20) Nisâ/105. 21) Ankebût/52. 22) Beyyine/2. 23) Abese/13.
*Kur’ân araştırmalarımız önümüzdeki sayılarda da devâm edecektir.